Van sigarenfabriek naar plan Villa Hugo in Cuijk

Aan de Molenstraat in Cuijk hebben wij, samen met Peters Real Estate BV, een appartementencomplex herontwikkeld waar ruimte is gemaakt voor 16 luxe appartementen. Voorheen was dit een oude sigarenfabriek en de statische voorgevel van dit pand is behouden. In het magazine van Cuijks Archief is een mooi stuk geschreven over deze herontwikkeling. Zij schrijven:

In 1903 besloot de ondernemer J. Baars uit Krommenie een filiaal van zijn sigarenmakerij, opgericht in 1867, te openen in de Molenstraat. Cuijk werd gekozen omdat in deze regio een groot arbeidspotentieel aanwezig was. De sigarenindustrie was in die tijd een zeer arbeidsintensieve bedrijfstak en vele mensen vonden dan ook werk in dit bedrijf. In deze eerste jaren werd gewerkt vanuit een klein pand dat dichtbij de huidige plaats van het Victor Hugo gebouw stond.

Het bedrijf ging van start met een 11 tal werknemers, maar groeide al heel snel door naar 80 werknemers in 1920. Door deze snelle groei werd besloten om een grotere fabriek in Cuijk te bouwen. Op 7 juli 1921 werd het prestigieuze pand in de Molenstraat geopend en kreeg het de naam Victor Hugo, vernoemd naar het sigarenmerk dat in deze fabriek werd gemaakt. Niet veel later werd Cuijk de hoofdvestiging.

In de topjaren, toen alles nog handmatig gebeurde, werkten bijna 300 mensen bij de sigarenfabriek, waaronder ook vele jeugdige werknemers. Elke dag kwamen zij het statige pand binnen door de voordeur waarboven in het Latijns geschreven stond 'Arbeid overwint alles'. In de naoorlogse jaren bleek dit niet geheel het geval. De industriële ontwikkeling en de daarmee gepaard gaande mechanisatie zorgde voor een efficiëntere en daardoor ook een hogere productie. Steeds meer handarbeid werd overgenomen door het machinepark waardoor het personeelsbestand kromp naar een 90 tal in 1967.

De brand
Op dinsdagavond 21 oktober 1969 sloeg het noodlot toe. Er brak een grote enorme brand uit. Deze had een verwoestende werking op het gebouw dat niet meer viel niet te redden. De gehele bovenverdieping gaat in vlammen op en ook vele kostbare machines gingen verloren. De schade was zo groot dat de productie werd stopgezet, wat tevens het einde van de sigarenmakerij in het gebouw.

Leegstand
Na enkele jaren van leegstand werd in de gemeenteraadsvergadering van 2 augustus 1976 het besluit genomen om een krediet van 2,5 miljoen gulden beschikbaar te stellen voor het verbouwen van Victor Hugo tot dienstencentrum. Na een intensieve verbouwing vonden het Amerika Museum, Stichting Samenlevings-opbouw, Stichting Buitenlandse Werknemers, de Openbare Bibliotheek, de bedrijfsgezondheidsdienst en de afdeling Sociale Zaken van de Gemeente er in december 1977 hun nieuwe werkplek. Dit blijft zo tot eind jaren tachtig. Dan moeten het Amerika Museum, de Bibliotheek en de Stichting Samenlevings opbouw een andere plaats zoeken en plaatsmaken voor enkele poliklinieken van het Maasziekenhuis die in januari 1989 in het gebouw gehuisvest worden. Na een aantal jaren verlieten de medici het gebouw weer en bleven er alleen nog enkele gemeentelijke diensten over in het gebouw. 

Verhuizing
In 2004 heropende het inmiddels verbouwde gemeentehuis, waardoor de gemeentelijke diensten weer naar het gemeentehuis verhuisde. Dit met uitzondering van een deel van de afdeling Sociale en Arbeidszaken. Toen niet veel later ook deze laatste bewoners het gebouw verlieten brak er een lange periode van leegstand aan met verval tot gevolg. 

Nieuwe toekomst
In het tweede decennium van deze eeuw werden vele plannen gemaakt over de toekomst van het gebouw waarbij veelal een woonbestemming de rode draad was. Om allerlei redenen kwam dit echter niet tot stand, totdat Peters Real Estate B.V. en Reuvers Ontwikkeling & Bouw in 2022 het plan oppakten om van de voormalige sigarenfabriek een prachtig appartementencomplex te maken. De plannen werden verder uitgewerkt waarbij de eis gemeente Land van Cuijk wel was dat bij de herontwikkeling de iconische voorgevel intact zou blijven. Puur vanwege de cultuurhistorische waarde.

Na de presentatie van het plannen bleek al snel dat er veel belangstelling was voor de koop van een appartement in ‘Villa Hugo’ zoals het zou gaan heten. In het voorjaar 2022 werd gestart werd met het afbreken van het gebouw nadat eerst een indrukwekkende constructie werd geplaatst om de voorgevel te stabiliseren. Grote gele stalen balken markeerde gedurende anderhalf jaar de voorgevel.

Bij de eerste steenlegging door de wethouder Bouke de Bruin in april 2023 waren nagenoeg alle bewoners aanwezig en werd een zelf geschreven lied gezongen door Ger Keijzers, een van de toekomstige bewoners.

Villa Hugo
Geleidelijk aan werden in de periode daarna 16 moderne appartementen over vier etages achter de gevel gebouwd. Op de Begane grond zijn 5 appartementen gesitueerd en op de derde verdieping 3 penthouses. De eerste en tweede verdieping huisvesten elke 4 appartementen. De gehele bouw verliep voorspoedig en na een bouwtijd van bijna twee jaar werden de eerste woningen begin juni 2024 opgeleverd. Alle appartementen zijn bewoond en de bewoners zijn enorm gelukkig in hun nieuwe prachtige woning in het centrum van Cuijk.

Maar misschien nog wel belangrijker is dat een van de meest iconische gebouwen van Cuijk op deze manier is blijven voortbestaan, zodat toekomstige generaties worden herinnert aan het verleden van de gemeente waarin zij wonen.